Mensen en sommige dieren transpireren om hun lichaam af te laten koelen als het erg warm is. Ook een plant kan zweten, maar dit heeft een geheel andere functie. Planten hebben geen eigen wil. Ze kunnen geen beslissingen nemen zoals mensen en dieren. Het enige dat een plant kan doen is door middel van zogenaamde receptoren proberen zich aan een veranderende situatie aan te passen. Dit lukt soms heel goed. Daardoor hebben we nu bijvoorbeeld kamerplanten. Die hebben zich hieraan aangepast dat ze binnen leven en in een pot staan.
Inhoudsopgave
Vochtverlies via de bladeren
Een plant verliest vocht via de bladeren. Als de plant in een droge omgeving staat, zoals in huis of op kantoor, waar de lucht uiteraard droger is dan buiten, dan verliest de plant via zijn bladeren vocht. Dit zou je zweten kunnen noemen. De plant neemt vocht op via de wortels. Het gaat daarbij niet alleen maar sec om water, maar ook om voedingsstoffen die in de grond zitten of die door middel van plantenvoeding aan het water worden toegevoegd.
Het transportsysteem van de plant
Planten hebben een ingenieus transportsysteem om water op te nemen en ervoor te zorgen dat de plant gezond blijft. Het water wordt opgenomen met de wortels en vervolgens via de nerven van de plant getransporteerd tot in de bladeren. Het blad van planten bevat mesofylcellen die vocht kunnen opnemen. In een plantenstengel zitten twee soorten vaten: houtvaten en bastvaten. Die zorgen voor tweerichtingsverkeer. De houtvaten zorgen voor transport van water naar de bladeren. De bastvaten op hun beurt zorgen ervoor dat voedingsstoffen zoals suikers uit de bladeren in tegengestelde richting worden getransporteerd. Hierdoor kan de plant groeien en ook bloemen of vruchten voortbrengen.
Zweten of guttatie
Het zweten van een plant heet volgens het vakjargon ‘guttatie’. Je ziet het vaak de dag nadat je een plant water hebt gegeven. Veel plantensoorten hoeven niet dagelijks water te krijgen, soms is zelfs eens per week of eens per 2 of 3 weken voldoende. Zweten is niet schadelijk voor de plant. Het enige probleem kan zijn dat de druppels op je vloer of in de vensterbank terechtkomen en daar vlekken veroorzaken. Het is dus wel aan te raden om hier meteen even een doekje overheen te halen als je merkt dat je een zwetende plant hebt.
’s Nachts slaapt een plant…of toch niet?
In de nacht ‘slaapt’ een plant, hoewel hij niet helemaal in rust is. De wortels nemen namelijk nog steeds water op uit de grond. De bladeren zijn echter in rust, sommige planten vouwen de bladeren zelfs in als het donker wordt. Daardoor ontstaat een overschot aan water in de bladeren. Dat overschot moet worden afgevoerd en daardoor ontstaan druppels aan de punten van de bladeren. Deze druppels worden gevormd door de waterporiën aan de uiteinden van de bladeren. Als een druppel van de plant valt, bijvoorbeeld op je vensterbank, dan zie je soms in de opgedroogde druppel witte stipjes. Dit zijn de mineralen in het water die door de wortels zijn opgezogen uit de grond.
Is guttatie schadelijk voor de plant?
Je vraagt je misschien af of het kwaad kan als je plant zweet. Op zich is dit geen probleem. De oorzaak is in de meeste gevallen dat je je plant te veel water geeft. Als een plant echt te veel water krijgt dan ‘verzuipt’ hij en gaan de wortels rotten. Dat is uiteraard dodelijk voor de plant. Als de grond op zich droog is maar de plant toch zweetdruppels produceert, dan kun je hem dus nóg wat minder water geven dan je al deed.
Bij welke planten komt zweten regelmatig voor?
De ene plant is gevoeliger voor zweten dan de andere. Bij sommige planten, zoals familie van de bananenplant en ook bij planten uit de Alocasia familie is het lastig om guttatie te voorkomen. Houd je plant goed in de gaten en als hij het verder goed doet hoef je je geen zorgen te maken. Bij andere plantensoorten zoals monstera en de epipremnum kun je testen of je toch niet te veel water geeft. Geef de plant minder water en kijk of het zweten stopt. Let er daarbij natuurlijk wel op dat je niet te weinig water geeft, de bladeren mogen niet gaan hangen of gaan verdorren. De juiste balans vinden is hierbij het uiteindelijke doel.
